Ὁ Χαφίζ ἔζησε στόν 14ο αἰῶνα. Βίωσε σέ ὑψηλό βαθμό τήν Ἀγάπη καί ἰδιαίτερα τήν Αγάπη τοῦ Θεοῦ, καθώς καί τό μεγαλεῖο τοῦ ἀνθρώπου, καί αὐτά ὕμνησε μέ εὐαισθησία καί σεβασμό στά ποιήματά του. Ἔχει διατυπωθεῖ ἡ γνώμη ὅτι, ὅσο ζοῦσε, αὐτός τραγουδοῦσε τά ποιήματά του καί ἄλλοι τά κατέγραψαν. Ὁ ἴδιος συνήθιζε, σάν ὑπογραφή (;) νά βάζει τό ὄνομά του μέσα σέ πολλά ἀπό τά ποιήματά του, καί αὐτό τούς δίνει ἰδιαίτερη "γραφικότητα". Τά ποιήματά του περιέχουν μία ἐξαιρετική γλυκύτητα, βάθος καί θαυμαστό ρυθμό, πού δύσκολα ἀποδίδονται στίς μεταφράσεις. Ἡ Περσική γλῶσσα εἶναι πολύ εὐέλικτη καί μεταμορφώσιμη καί ὁ Χαφίζ τήν κατεῖχε καί τήν χειριζόταν πολύ καλά. Ὅπως λένε εἰδικοί φιλόλογοι, σέ κάποια ἀπό τά ποιήματά του κάθε λέξη μπορεῖ νά ἔχει 7-8 ἀποχρώσεις στό νόημά της καί ἐπιδέχεται μία ποικιλία ἑρμηνειών. Αυτό ἐπιτρέπει στά ποιήματα τοῦ Χαφίζ νά κατανοοῦνται μέ πολλούς διαφορετικούς τρόπους, πού ὅλοι νά εἶναι "σωστοί". Δύο ποιήματά του παραθέτουμε ἐδῶ: ΤΟ ΦΩΣ ΣΟΥ "Μακάρι νά μποροῦσα νά σοῦ δείξω, ὅταν εἶσαι μοναχικός ἤ μέσα στό σκοτάδι, τό Ἐκπληκτικό Φῶς τῆς ἴδιας σου τῆς Ὑπάρξεως!" ΝΑ ΤΡΑΒΑΣ ΤΗΝ ΚΑΡΕΚΛΑ Νά τραβᾶς τήν καρέκλα ἀπό κάτω ἀπό τό μυαλό σου καί νά σέ βλέπεις νά πέφτεις στόν Θεό - Τί ἄλλο ὑπάρχει νά κάνει ὁ Χαφίζ, πού νά εἶναι διασκεδαστικό σ' αὐτόν τόν κόσμο! Διαβάστε καί ἄλλο ἕνα ποίημα τοῦ Rumi, πού, ἄν καί ἀναφέρεται σέ στοιχεῖα τῆς Περσικῆς μουσουλμανικῆς παραδόσεως, ὅμως τά εὐρύτερα νοήματά του μποροῦν νά μᾶς διεγείρουν ἐποικοδομητικές σκέψεις, ἄν τά δοῦμε ὡς μεταφορές γιά καταστάσεις πού βιώνουμε στήν ζωή μας καί στήν δική μας ἑλληνική καί Ὀρθόδοξη Χριστιανική πνευματική παράδοση. Δευτερεύουσες διευκρινήσεις: Στό ποίημα πού ἀκολουθεῖ, Bestami εἶναι τό ὄνομα Πέρσου "σοφοῦ", πού άναφέρεται ὡς ἱδρυτής τοῦ Σουφισμοῦ, τό ὄνομα Ἄζαρ ἀναφέρεται στόν πατέρα τοῦ Ἀβραάμ, κατά τό Κοράνιο, καί τό ὄνομα Ἀζραήλ ἀναφέρεται σέ ἄγγελο πού χωρἰζει τήν ψυχή ἀπό τό σῶμα, πάλι σύμφωνα με τήν μουσουλμανική παράδοση. Οἱ άναφορές σέ αὐτά τά συγκεκριμένα πρόσωπα δέν περιορίζουν τήν ὑγιᾶ ἀπήχηση πού μπορεῖ τό ποίημα νά ἔχει στούς ἐπισκέπτες αὐτῆς τῆς σελίδος. Ο ΣΕΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΙ ΤΟΥΣ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΥΣ Ὁ Bestami εἶπε, «Ὅλα αὐτά τά χρόνια, οἱ ἄνθρωποι νόμιζαν ὅτι μέ ἄκουγαν, ἀλλά δέν ἔχω πεῖ οὔτε ἕνα πρᾶγμα. Ὁ Ὁμιλητής μιλάει. Ἐγώ εἶμαι μόνον μία ἠχώ.» Ὁ τοῖχος λέει στό καρφί, «Γιατί μέ τρυπᾶς;» «Ὄχι ἐγώ», λέει τό καρφί. «Κοίτα ἀπό πάνω μου». Μή ζητιανεύεις ἔλεος ἀπό τή λόγχη. Ζήτα ἀπό αὐτόν πού τήν κρατάει. Τόν Ἕνα πού μοῦ δίνει μορφή ὅπως ὁ Ἄζαρ ἔκανε εἰκόνες. Αὐτός φτιάνει ἕνα φλυτζάνι. Ἐγώ κρατῶ ὑγρό. Ἕνα στιλέττο. Ἐγώ κόβω. Μία πηγή. Ἔλα σέ μένα γιά νερό. Αὐτός ἀνάβει μία φωτιά. Ἐγώ δίνω θερμότητα. Αὐτός μέ κάνει βροχή. Ἐγώ ἀνεβαίνω στόν βλαστό τοῦ καλαμποκιοῦ. Αὐτός φτιάνει ἕνα βέλος. Ἐγώ τρυπῶ τό σῶμα. Ἕνα φίδι. Ἐγώ βγάζω μέ τό σάλιο δηλητήριο. Ἕναν φίλο. Ἐγώ κάνω καλωσυνάτες ὑπηρεσίες. Εἶμαι μία πέννα ἀνάμεσα σέ ἐκεῖνα τά δάκτυλα, κι ἔτσι δέν τρέμω, ἀπορώντας τί νά κάνω. Μέ αὐτόν τόν τρόπο ὁ Ἀζραήλ μίλησε στή γῆ, Καί, ἐνῶ τό ἔκανε, ὅπως ὁ μάγος παρασύρει τό ἀκροατήριό του, ἔκλεψε μία χούφτα χῶμα καί ἔφερε τή χούφτα πίσω στόν Θεό, ὅπως φέρνουν πίσω στό σχολεῖο αὐτόν πού τό ἔσκασε. Ὁ Θεός εἶπε, «Θά σέ κάνω τόν Ἄγγελο τοῦ Θανάτου, τόν ἐκτελεστή τῶν πλασμάτων μου». «Ἀλλά, Κύριε, θά νομίσουν ὅτι εἶμαι ἐχθρός τους ὅταν τούς στραγγαλίζω». «Θά στρέψω τήν προσοχή τους μακρυά ἀπό σένα καί πρός τίς ἀρρώστιες καί τίς πληγές καί ὅλους τούς πολλούς τρόπους πού ἔχουν γιά νά πεθαίνουν». «Ἀλλά ὑπάρχουν κάποιοι πού βλέπουν πέρα ἀπό τίς δευτερεύουσες αἰτίες τοῦ πυρετοῦ καί τῆς δυσεντερίας. Αὐτοί ξέρουν τό θεῖο θέσπισμα. Ὅλες οἱ ἀρρώστιες ἔχουν μία θεραπεία, ὅπως τό ὅτι κρυώνουμε μπορεῖ νά γιατρευτεῖ μέ ἕνα γούνινο παλτό. Ἀλλά ὅταν ἔρχεται τό θέσπισμα, κανένα περιτύλιγμα σέ ροῦχα δέν μπορεῖ νά κάνει αὐτόν πού τό ἔχει ἡ μοῖρα του, νά μήν παγώσει. Ὑπάρχουν κάποιοι πού τό ξέρουν αὐτό». «Ἀζραήλ, ἀκόμη κι ἄν σέ δοῦνε, νά θυμᾶσαι, ὅτι κι ἐσύ εἶσαι μία δευτερεύουσα αἰτία. Ἐγώ εἶμαι πιό κοντά.» Ὁ θάνατος δέν εἶναι πικρός σέ αὐτούς πού ξέρουν. Ἄν ἕνας σεισμός ἀνοίξει τούς τοίχους τῆς φυλακῆς, νομίζεις ὅτι ἕνας φυλακισμένος πού δραπετεύει θά παραπονεθεῖ γιά τή ζημιά πού ἔγινε στά πέτρινα καί μαρμάρινα ἔργα; Κανείς φυλακισμένος δέν ἔχει μέχρι τώρα πεῖ τέτοια ἀνοησία. Ἡ ψυχή πετάει ψηλά ὅταν ἐλευθερώνεται ἀπό τό σῶμα, σάν τόν κατάδικο, πού κοιμᾶται στό κελλί του, καί ὀνειρεύεται ἕναν κῆπο μέ τριαντάφυλλα. Ξέρει ὅτι ὀνειρεύεται, καί δέν θέλει νά ἐπανέλθει μέσα στό σῶμα του, τή φυλακή του. Προσεύχεται, «Ἄφησέ με νά συνεχίσω νά περπατῶ ἐδῶ σάν πρίγκηπας». Ὁ Θεός λέει, «Ναί. Σοῦ παραχωρεῖται τό αἴτημά σου. Μήν ἐπιστρέψεις». Πεθαίνει μέσα στόν ὕπνο του καί παραμένει σέ ἐκεῖνον τόν τριανταφυλλένιο παράδεισο, χωρίς τύψεις γιά ὅ,τι ἄφησε πίσω στό κελλί τῆς φυλακῆς. Στάσου κάτω ἀπό τό μυτερό τόξο καί κλάψε. Κάψου ὅλη τή νύχτα σάν κερί πού ἀποκεφαλίζεται μέσα στήν ἴδια του τή φλόγα. Κλεῖσε τά χείλη σου στό φαγητό καί τό ποτό. Βιάσου πρός αὐτό τό ἄλλο τραπέζι, τρέμοντας σάν ἰτιά. Ξέχνα τίς ἀδυναμίες σου. Ἡ νοσταλγία σου εἶναι τό πᾶν. Οἱ ἄνθρωποι θά ποῦν, «Ὁ τάδε πέθανε». Ἀλλά ἐσύ θά ξέρεις πόσο ζωντανός θά ἔχεις γίνει. Τό πνεῦμα εἶναι ἕνας κόσμος-ὑδατογραφία. Αὐτό τό ἄλλο εἶναι ἕνας σωρός ἀπό ἄχρηστα ὑλικά, ἕνας κοπρόλοφος ἀπό ἀρρώστια. Στήν ὑλική πλευρά, ἄν φᾶς πολύ λίγο, γίνεσαι ἀνήσυχος. Πάρα πολύ, καί ἀρχίζεις νά βγάζεις ἀέρια. Πολύ λίγο, γίνεσαι ἀδύνατος καί ἀναιμικός. Πάρα πολύ, εἶσαι σκυθρωπός μέ δυσπεψία. Ἡ πνευματική τροφή σέ κάνει ἐλαφρόν καί ἁγνόν. Ἔχε ὑπομονή. Ἐπίμενε στή νηστεία. Νά προσδοκεῖς νά φτάσει ἡ τροφή τοῦ Θεοῦ. Ἕνας καλοταϊσμένος ἄνθρωπος δέν προσδοκεῖ τίποτε. Ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φαγητό πάντα ψάχνει. Νά προσδοκεῖς τά καλύτερα καί πιό εὐγενῆ πιάτα, καί ὁ Οἱκοδεσπότης θά τά φέρει. Τό βουνό ὑψώνει τό κεφάλι του μέ χάρη σάν καλεσμένος πού δέχεται τήν αὐγή. Κάποιος ἀνόητος ἔλεγε, «Αὐτός ὁ τόπος θά ἦταν μιά χαρά, ἄν δέν ὑπῆρχε τό πεθαίνειν». Rumi Στά ποιήματα τοῦ Rumi (Πέρσου ποιητοῦ, πού ἔζησε στόν 13ο μ.Χ. αἰῶνα) βρίσκουμε πολλαπλᾶ θέματα γιά βαθύτερον στοχασμό, ἤ συνειδητοποιοῦμε (ἀξιολογώντας τες) πραγματικότητες πού βιώνουμε. Ἰδού μία πρόκληση: Διαβάζοντας τά «Σαράντα Νομίσματα», σαράντα φορές(!), θἀ μπορέσουμε νά κάνουμε καί σαράντα (τουλάχιστον) ἐποικοδομητικές σκέψεις; Ἀπολαῦστε τό ποίημα: ΕΝΑ ΑΣΗΜΕΝΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΕΠΙ ΣΑΡΑΝΤΑ ΗΜΕΡΕΣ Ἕνας σοφός μπῆκε στή μάχη, ἀλλά ὅταν ὁ διπλανός του ἔπεσε, αὐτός δέν ὀπισθοχώρησε. Παρέμεινε μέσα στόν κίνδυνο καί πληγώθηκε. Ἔδεσε τήν πληγή, καί ἐπέστρεψε στόν ἀγῶνα. Ἤθελε νά λάβει εἴκοσι πληγές. Δέν ἤθελε νά πεθάνει εὔκολα, μονομιᾶς, μέ μία χειρονομία. Κάποιος ἄνθρωπος εἶχε σαράντα ἀσημένια νομίσματα. Ἔπαιρνε ἕνα τήν ἡμέρα καί τό πετοῦσε στό λιμνάζον νερό στό χαντάκι. Προσπαθοῦσε νά διδάξει τήν ζωώδη ψυχή του πῶς νά παραιτηθεῖ ἀπό τήν ἀπληστία. «Διῶξε τα ὅλα μεμιᾶς», ζητιάνευε ἡ ψυχή, «ὥστε νά μπορέσω νά μπῶ στήν ἀπόγνωση καί νά ἐλευθερωθῶ ἀπό αὐτό τό μαρτύριο». «Ὄχι», ἔλεγε ὁ ἄνθρωπος, «ὁ δρόμος μου εἶναι ἡ προσεκτική ἀργή κίνηση». Πληγωμένος πάλι καί πάλι, ὁ σοφός τελικά πέφτει καί πεθαίνει μέσα στήν πηγή τῆς ἀλήθειας. Πολλοί, ἀκαλλιέργητοι, ἀνέτοιμοι ἄνθρωποι πεθαίνουν, καί οἱ ζωώδεις ψυχές τους δραπετεύουν στήν ἄλλη ζωή, ἀλλά αὐτές οἱ ἀκαλλιέργητες ψυχές εἶναι ἀκόμη κλέφτες. Τό σπαθί θρυμματίσθηκε, καί τό ἄλογο σκοτώθηκε, ἀλλά ὁ ληστής ἀκόμη ζεῖ. Δέν εἶναι ὁ καθένας πού σκοτώνεται στή μάχη καί ἕνας μάρτυς ἅγιος. Πέθαινε μέσα στή ζωή σου, καί συνέχιζε νά ζεῖς. Σκότωσε τό ζωῶδες μέρος μέ τό σπαθί σου. Τό σῶμα εἶναι τό σπαθί σου. Ἄφησε τόν Θεό νά χειρισθεῖ ἐκεῖνο τό σπαθί, καί ἡ ταυτότητά σου θά γίνει μπερδευτικά διαφορετική. Θά εἶσαι ἀκόμη ἕνας πρόθυμος πολεμιστής μέ σβέλτο ξῖφος, ἀλλά ἀλλαγμένος. Ὅταν ἐκεῖνο τό μέρος πεθάνει, ἀδειάσει, ἀδειάσει τελείως, παίρνει τή θέση του ὀ Θεός. Τότε μοναδική τροφή σου εἶναι ἡ θεία ἀγάπη. Rumi "Ὅταν καθένας ἀπό δύο ἀνθρώπους ἀγαπᾶ τήν Ἀλήθεια, τότε ἡ Ἀλήθεια πού αὐτοί ἀγαποῦν γίνεται ἡ μεταξύ τους ἀγάπη."(Guy Finley)
"Ἡ συνειδητή ἐπίγνωση τοῦ ΕΜΕΙΣ εἶναι ἡ ἀληθινή φύση τοῦ πραγματικοῦ ΕΓΩ." (Guy Finley) "Σήμερα ἐκτείνω τήν ἐπίγνωσή μου στήν ἀφθονία πού ὑπάρχει ὁλόγυρά μου. Ἐπιτρέπω στόν ἑαυτό μου νά δέχεται ἐκπλήξεις ἀπό χαρούμενες εὐλογίες." (Yee Shun-Jian) Ὁ Jelaluddin Rumi ἦταν Πέρσης ποιητής πού ἔζησε στόν 13ο αἰῶνα μ.Χ. Τά ποιήματά του ἐκφράζουν μία ίδιάζουσα πνευματικότητα. Ἕνα μέρος τους εἶναι ἔντονα ἐμποτισμένο μέ ἔννοιες καί ἐκφράσεις τῆς θρησκείας του. Ὑπάρχουν ὅμως καί πολλά ποιήματά του, πού ἀναφέρονται ἀγαπητικά στόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο μέ γενικό τρόπο, καί αὐτά μποροῦν νά μᾶς συγκινήσουν ἐποικοδομητικά. Ἕνα τέτοιο ποίημα εἶναι αὐτό πού ἀκολουθεῖ. Εἴμαστε σάν τό φλάουτο, καί ἡ μουσική μέσα μας εἶναι ἀπό Ἐσένα· εἴμαστε σάν τό βουνό καί ἡ ἠχώ μέσα μας εἶναι ἀπό Ἐσένα. Εἴμαστε σάν πιόνια τοῦ σκακιοῦ πού ἀσχολοῦνται μέ νίκη καί ἧττα ἡ νίκη καί ἡ ἧττα μας εἶναι ἀπό Ἐσένα, Ὦ Σύ, πού κομψές εἶναι οἱ ποιότητές Σου! Ποιοί εἴμαστε ἐμεῖς, Ὦ Σύ, ψυχή τῶν ψυχῶν μας, πού θά πρέπει νά παραμένουμε στήν ὕπαρξη δίπλα Σου; Ἐμεῖς καί οἱ ὐπάρξεις μας εἶναι στήν πραγματικότητα ἀνυπαρξία· Σύ εἶσαι τό ἀπόλυτο Ὄν πού κάνει φανερό τό φθαρτό. Εἴμαστε ὅλοι λιοντάρια, ἀλλά λιοντάρια ἐπάνω σέ μία σημαία: ἐξ αἰτίας τοῦ ἀνέμου ὁρμοῦν ἐμπρός ἀπό στιγμή σέ στιγμή. Ἡ ὁρμή τους πρός τά ἐμπρός εἶναι ὁρατή, καί ὁ ἄνεμος εἶναι ἀόρατος: εἴθε αὐτό πού εἶναι ἀόρατο νά μή λείψει ἀπό ἐμᾶς! Ὁ ἄνεμός μας, ἀπό τόν ὁποῖο κινούμαστε, καί ἡ ὕπαρξή μας εἶναι ἀπό δικό Σου δῶρο· ὅλη ἡ ὕπαρξή μας εἶναι ἀπό τό ὅτι Σύ μᾶς φέρνεις στήν ὕπαρξη. Ἡ σελίδα αὐτή ἐγκαινιάζεται σήμερα, πού εἶναι "πρωτοχρονιά", κατά τό Ὀρθόδοξο ἐκκλησιαστικό ἔτος. Γι᾿ αὐτό τό πρῶτο μήνυμά της εἶναι εὐχή, προσωπικά γιά τόν καθένα πού διαβάζει αὐτό τό μήνυμα, νά δεχθεῖ στό "νέο ἔτος" τήν ἀνανέωση, τήν ἐνίσχυση καί τόν φωτισμό πού χρειάζεται καί ἐπιθυμεῖ. Τά λόγια, πού θά διαβάσετε στή συνέχεια, μποροῦν νά σᾶς διεγείρουν ὄμορφες, ἐποικοδομητικές σκέψεις καί στοχασμούς:
|
ΠΝΟΕΣΟἱ σελίδες αὐτές ἐπιδιώκουν νά προσφέρουν στόν ἐπισκέπτη πνοές ζωῆς, πίστεως, ἐμπνεύσεως ἐνισχύσεως, καθώς καί ἐνδιαφέρουσες πληροφορίες. ΑΡΧΕΙΟ
May 2024
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
All
|